Aromaterapia, czyli rozprzestrzenianie w powietrzu naturalnych olejków eterycznych lotnych to najbardziej znana i lubiana metoda ich stosowania. Wykorzystywanie niezwykłych właściwości olejków eterycznych nie jest niczym nowym. Medycyna naturalna w zasadzie już od dziejów starożytnych chętnie sięga po te dary natury, tym bardziej że mają one tak dużo różnych zastosowań. Sprawdźmy zatem, jaką tajemnicę kryją w sobie olejki eteryczne i dlaczego warto ich używać na co dzień.
Lotne substancje zapachowe
Olejki eteryczne znane były już w rozwiniętych kulturach starożytnego Egiptu, Indii czy Macedonii. Z kolei najsłynniejszy lekarz średniowiecza, czyli Awicenna, dokonał pierwszej ich destylacji oraz opracował specjalne techniki masażu leczniczego z zastosowaniem olejków.
Te ciekłe i lotne substancje wonne pozyskuje się z różnych części roślin olejkodajnych – kwiatów, łodyg, korzeni, nasion, a nawet żywicy. To prawie dwa tysiące gatunków rosnących zwłaszcza w strefie zwrotnikowej, choć nie tylko. Przeważają rośliny z rodziny mirtowatych, baldaszkowatych, sosnowatych oraz rutowatych.
Wydobycie lotnych olejków, znajdujących się z reguły w komórkach wydzielniczych roślin, odbywa się zazwyczaj w poprzez proces destylacji. W tym celu wykorzystuje się parę wodną. W niektórych przypadkach stosuje się natomiast tłoczenie na zimno albo ekstrakcję alkoholem. Z właściwości leczniczych olejków chętnie korzysta nie tylko medycyna naturalna, ale również branża kosmetyczna, farmaceutyczna czy spożywcza. Dlatego coraz częściej ich pozyskiwanie ma charakter przemysłowy.
Na rynku dostępne są także często mylone z olejkami eterycznymi tzw. olejki zapachowe – to są najczęściej syntetyczne zapachy służące do nadawania woni, ale jest to coś innego jak olejki eteryczne.
Wyjątkowe właściwości olejków
Warto podkreślić, że nazwa może być nieco myląca, ponieważ olejki eteryczne nie są tłuste. Natomiast świetnie się łączą zarówno z tłuszczami, jak i z alkoholami. Z kolei są nierozpuszczalne w wodzie. Uwagę zwraca niezwykle złożony skład chemiczny każdego rodzaju olejku eterycznego, ponieważ to bogata kombinacja nawet kilkuset związków. Wśród nich znajdują się kwasy, fenole, estry, ketony, aldehydy, kumaryny, alkohole, tlenki czy laktony.
W związku z tym, że trudno jednoznacznie ustalić cały skład, to w zasadzie niemożliwe okazuje się stuprocentowe odtworzenie danego olejku w warunkach laboratoryjnych. Co więcej, syntetyczne substancje zapachowe po prostu nie mają takich terapeutycznych właściwości jak olejki naturalne.
Cechą charakterystyczną wszystkich olejków eterycznych jest intensywny aromat, który uwalnia się pod wpływem ciepła. Drugi wyróżnik dotyczy wspomnianej wcześniej specyfiki działania leczniczego. Każdy z olejków ma swoje typowe walory, jednak uwagę zwraca działanie przeciwbólowe, detoksykujące, przeciwgrzybicze, antybakteryjne, przeciwzapalne, a nawet antywirusowe. Niektóre olejki mają moc odkażającą, z kolei inne bardziej odprężającą.
Okazuje się też, że mogą stymulować skórę do odbudowy struktur ceramidowych oraz intensyfikować procesy odnowy komórek. Tę zaletę doceniają zwłaszcza panie, którym zależy na poprawie kondycji skóry i odzyskaniu młodego wyglądu. Warto jednocześnie dodać, że takie składniki olejków jak kamfora, eugenol bądź mentol działają uśmierzająco na ból. Z kolei borneol reguluje ciśnienie krwi, a także wzmacnia mięsień sercowy.
Co ciekawe, mimo że sam olejek ma bogaty skład chemiczny, to zaleca się kupowanie produktów zawierających tylko jeden element, a więc konkretny naturalny olejek eteryczny.
Używanie naturalnych olejków eterycznych
Możliwości są tak naprawdę trzy. Ważne, aby pamiętać o odpowiednim dawkowaniu.
Olejki eteryczne stosowane w aromaterapii, czyli inhalacje
Dla wielu osób to podstawowy, a czasami nawet jedyny sposób na wykorzystanie mocy zapachu tych lotnych substancji. Ciekawe efekty daje inhalacja przeprowadzona za pomocą dyfuzora. Można też pokusić się o wlanie kilku kropel do gorącej kąpieli, do naczynia z ciepła wodą czy do specjalnego kominka aromaterapeutycznego. W ostateczności także pokropienie chusteczki higienicznej powinno dać ulgę. Wdychanie zapachu olejku okazuje się niezwykle skuteczne na oczyszczenie zatok i górnych dróg oddechowych. Jeżeli tylko łapie przeziębienie, to warto z takiej opcji skorzystać. Z kolei wlanie dwóch-trzech kropel stosownego olejku na poduszkę może zniwelować bóle głowy, a nawet pomóc w bezsenności.
Stosowanie miejscowe na skórę
Efektywność takiego zabiegu jest wyjątkowo mocna, ponieważ już po 30 sekundach cząsteczki eteryczne zostają wchłonięte przez krwiobieg. W ten sposób zazwyczaj naciera się skórę na dłoniach czy podeszwach stóp. Często też masuje się olejkami okolice karku, skronie i małżowiny uszne. Jednak tak naprawdę nie ma konieczności jakiegoś ograniczania. Olejkami eterycznymi można przeprowadzić masaż całego ciała. Trzeba tylko pamiętać o dość silnym ich działaniu, co skutkuje niekiedy podrażnieniami. Dlatego zaleca się rozcieńczanie olejków eterycznych wybranym olejem bazowym. Najlepiej zdecydować się na jeden z olejów roślinnych, a polecany jest szczególnie olej kokosowy, olej z awokado, oliwa z oliwek. Świetnie także sprawdza się masło shea. Najczęściej stosuje się proporcje 1: 6. Oznacza to, że jedna kropla olejku eterycznego powinna być na sześć kropli oleju bazowego.
Przy okazji warto jeszcze podkreślić, że takie połączenie ma dodatkową zaletę. W związku z tym, że olejki eteryczne mają charakter lotny, to szybko mogą wyparować. Zastosowanie oleju bazowego wydłuża ich aktywne działanie.
Użytek wewnętrzny
W tym przypadku zaleca się jednak ogromną ostrożność. Wymaga to także bardzo dużej wiedzy i doświadczenia, a osoby które takiej wiedzy czy doświadczenia nie posiadają mogą zrobić sobie lub komuś dużą krzywdę a nawet zagrozić zdrowiu. Przede wszystkim nie każdy olejek eteryczny nadaje się do zastosowania wewnętrznego. Dlatego należy czytać etykiety. Poza tym trzeba pamiętać o ich dużej mocy. Tak więc bezpiecznie będzie unikać używania olejków eterycznych wewnętrznie nie posiadając wysokiej wiedzy w tym zakresie oraz najwyższej jakości olejków.
Przeciwwskazania do stosowania olejków eterycznych
W niektórych przypadkach zaleca się szczególną ostrożność. Na pewno uważać powinny osoby cierpiące z powodu chorób skórnych lub mające nadwrażliwą skórę. W ich przypadku wykorzystanie olejków do masażu może przynieść więcej złego niż dobrego, i po prostu jeszcze bardziej podrażnić skórę. Intensywność zapachu bywa też uciążliwa dla astmatyków, alergików, a nawet osób chorujących na epilepsję. Wszelkiego rodzaju ciężkie choroby mogą również stanowić przeciwwskazanie. Poza tym niektóre olejki są niewskazane dla kobiet w ciąży. Uważać też powinny panie, u których wystąpiły kiedyś poronienia. Niebezpieczne dla nich są olejki powodujące skurcze jak olejek lawendowy, majerankowy, hyzopowy, jałowcowy, cyprysowy czy rozmarynowy.
Jeszcze jedna ważna kwestia – nigdy nie należy używać tych substancji w bardzo dużym stężeniu.
Najczęściej wykorzystywane olejki eteryczne
Trudno byłoby opisać wszystkie dostępne rodzaje olejków, ale właśnie te poniższe cieszą się największą popularnością. Jednocześnie wykazują wyjątkowo korzystne działanie w walce z różnymi dolegliwościami.
Olejek z drzewa herbacianego
Wykazuje naprawdę silne działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze, a nawet przeciwwirusowe. Idealnie się sprawdza w przeciwdziałaniu objawom przeziębienia i grypy. Inhalacje powodują zmniejszenie kataru czy kaszlu. Jednocześnie skutecznie oczyszcza pory, więc ma dobroczynny wpływ na stan skóry. Pomaga zwalczyć grzybicę skóry i trądzik. Często stosowany jest na przykład do walki z grzybicą paznokci.
Olejek lawendowy
Chyba dla nikogo nie jest zaskoczeniem fakt, że ten olejek wykazuje działanie uspokajające i odstresowujące. Jest niezastąpiony przy bezsenności, a nawet lekkich stanach depresyjnych. Jednak na tym nie kończą się jego walory. Zaleca się jego stosowanie również przy różnego typu bólach. Sprawdza się przy bólach głowy, ale i mięśniowych czy reumatycznych. Co więcej, z jego walów powinny skorzystać panie cierpiące z powodu bólów menstruacyjnych. Olejek lawendowy fantastycznie reguluje poziom ciśnienia, więc nadaje się zarówno przy nadciśnieniu, jak i niedociśnieniu. Pomaga także przy problemach trawiennych czy objawach przeziębienia. Zaskoczyć może fakt, że warto wlać kilka kropel tego olejku np. do masła shea lub oleju kokosowego, aby masować miejsca dotknięte cellulitem.
Olejek eukaliptusowy
Charakteryzuje się działaniem oczyszczającym i odkażającym. Dlatego warto z niego skorzystać podczas leczenia kataru i kaszlu.
Olejek bazyliowy
Ból głowy, zmęczenie, bezsenność, stany depresyjne – w walce z tymi dolegliwościami może pomóc właśnie olejek bazyliowy. To nie wszystko, ponieważ warto go również wykorzystać do poprawy koncentracji, przy bólach reumatycznych i miesiączkowych, a także przy problemach gastrycznych.
Olejek jaśminowy
To efektywny specyfik do wzmacniania cebulek włosów oraz dla gładkości skóry. Stosowany jest jednak przede wszystkim jako skuteczny afrodyzjak.
Olejek sosnowy
Wykazuje niezwykle silne działanie antybakteryjne, więc jest bardzo skuteczny w infekcjach górnych dróg oddechowych. Jego systematyczne stosowanie przyczynia się do podniesienia odporności organizmu. Warto jednak pamiętać, że może powodować dość mocne reakcje alergiczne u osób nadwrażliwych.
Olejek miętowy
Idealny na problemy trawienne, ale nie tylko. Mogą go stosować osoby z niedociśnieniem, a przede wszystkim te cierpiące z powodu apatii i przemęczenia – olejek dodaje energii. Sprawdza się także przy bólach mięśniowych i stłuczeniach – dzięki zawartości mentolu daje przyjemne odczucie chłodu na skórze.
Olejek cedrowy
Wykazuje silne działanie oczyszczające. Dlatego powinni go wykorzystać ci, którzy mają problemy z układem pokarmowym. Co więcej, oczyszcza nawet żyły, i dlatego pomaga w chorobach układu krążenia.
Olejek cytrynowy
Kolejny typ olejku o szerokim spektrum działania. Ze względu na swoje właściwości bakteriobójcze i tonizujące jest idealny dla skóry. Mało tego, okazuje się, że nawet powstrzymuje niekorzystny wpływ wolnych rodników na skórę i zmniejsza rozkład włókien kolagenowych. Można go więc uznać za skuteczną substancję zapobiegającą starzeniu się skóry. Jednocześnie reguluje wydzielanie sebum, a dzięki temu zapobiega pojawianiu się nieestetycznych zaskórników. Olejek cytrynowy to oręż w walce z trądzikiem.
Gdzie kupić naturalne olejki eteryczne?
Nie powinno być z tym żadnych problemów, ponieważ olejki eteryczne dostępne są zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych, np tutaj – https://mojanatura.pl/92-olejki-eteryczne. Przed zakupem warto jedynie upewnić się, czy dany produkt jest rzeczywiście naturalny.